Aralık ayında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7155 sayılı “Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun” ile ticari alacak davalarında “arabulucuya başvurma dava şartı” olarak getirilmiştir. Bu doğrultuda Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)’na 5/A. Madde ve geçici 12. Madde eklemeleri ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun bazı hükümlerinde değişiklik yapılmıştır.

Hangi “Ticari Davalar” arabuluculuk kapsamına giriyor?

Öncelikle bu başlığı “Mutlak Ticari Davalar” ve “Nisbi Ticari Davalar” olarak ayırmalıyız.

“Mutlak Ticari Davalar” kapsamına giren maddeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda,
2. Türk Medeni Kanunu’nun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969. maddelerinde,
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun;
   • Malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203,
   • Rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447,
   • Yayın sözleşmesine dair 487 ile 501,
   • Kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519,
   • Komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545,
   • Ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554,
   • Havale hakkındaki 555 ilâ 560,
   • Saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580. maddelerinde,
4. Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
5. Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
6. Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılmaktadır.

Buna karşın, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davaların istisna olduğu ve ticari dava olarak kabul edilmeyeceği TTK’nın 4. maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Menfi tespit davalarında tartışma olsa da konusu alacak ile ilgili olduğu için öncelikle arabuluculuğa başvurmak gereklidir.

“Nisbi Ticari Davalar” kapsamı çok daha geniştir. Burada her iki tarafın da tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması şarttır.

Ticari davalarda arabulucuya başvurmadan dava açılabilir mi?

1 Ocak 2019 tarihi itibarıyla arabulucuya başvurulmadan dava açılması halinde, herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine mahkemece karar verilir.